Pierwsze wzmianki źródłowe o osadnictwie w Żychlinie pochodzą z lat 1306 - 1331. Wówczas była to wieś szlachecka należąca do szlachty herbu “Lubicz”. W 1331r. istniała już parafia.

W latach 1331-1397 właścicielem dóbr żychlińskich była rodzina Żychlińskich, począwszy od Szymona sędziego kujawskiego, poprzez jego syna Chwała sędziego łęczyckiego, a następnie wnuka Jana wojewody łęczyckiego. Przypuszcza się, że Żychlin otrzymał prawa miejskie w 1397r.

Około 1450r. dobra żychlińskie wraz z miastem nabył Wojciech herbu Szeliga, podkanclerzy na dworze Kazimierza Jagiellończyka. Od tego momentu zaczyna się szybki rozwój miasta, a okresy prosperity przeplatają się z kryzysami, zwykle wiążącymi się z określonymi wydarzeniami historycznymi.

Do końca XVI w. Żychlin rozwijał się dynamicznie: powiększył się teren miasta i jego zabudowania (w większości drewniane), ponad 150 mieszkańców zajmowała się głównie rolnictwem i rzemiosłem różnych specjalności, a po otrzymaniu od Zygmunta Starego przywileju na urządzanie jarmarków - również handlem.

Wojny XVII w. przyniosły Żychlinowi zniszczenia i spowodowały długoletni zastój gospodarczy. Drastycznie zmniejszyła się liczba mieszkańców: w 1661r. miasto liczyło ok. 78 osób. Stan gospodarki miejskiej i zabudowy oraz poziom życia ludności był o wiele gorszy niż w okresie wcześniejszym. Długotrwały kryzys w jakim pogrążony był Żychlin, przełamał dopiero w drugiej połowie XVIII w. ówczesny właściciel dóbr żychlińskich – Tomasz Pruszak, kasztelan gdański. W tym czasie miasto miało kilkadziesiąt domów, które zamieszkiwało ok. 400 osób (niemal połowę tej liczby stanowili Żydzi) i dość prężnie się rozwijało. Mieszczanie utrzymywali się z rzemiosła, kupiectwa, kramarstwa i pracy najemnej.

Okres względnej prosperity został przerwany przez powstania narodowe. Na dalszych dziejach miasta szczególnie zaważyło powstanie styczniowe 1863 – 1864r. Po jego upadku w wyniku represji władz rosyjskich Żychlin utracił w 1870r. prawa miejskie. Mimo to rozwijał się gospodarczo, co było związane z budową linii kolejowej Warszawa – Bydgoszcz, oraz Cukrowni “Walentynów”. W 1865r. Żychlin zamieszkiwało 2480 osób. Większość utrzymywał się z pracy w miejscowej fabryce mydła i świec, garbarni, kotlarni, gwoździarni, młynie parowym i okolicznych cukrowniach.

Pierwsza wojna światowa zahamowała rozwój miasta. Przełom nastąpił dopiero w 1921r., kiedy powstała i uruchomiła produkcję fabryka “Polskie Zakłady Elektrotechniczne” licencja Brown – Boveri S.A. Od tej pory historia i rozwój miasta ściśle wiążą się z tym największym w regionie zakładem przemysłowym.

W okresie międzywojennym miał miejsce jeszcze jeden ważny dla miasta fakt – w 1924r. Żychlin odzyskał prawa miejskie.

Po raz kolejny rozwój miasta został zahamowany w czasie okupacji hitlerowskiej. W tym okresie znacznie zmniejszyła się liczba ludności w wyniku masowych wysiedleń i aresztowań. W 1942r. wywieziono wszystkich żychlińskich Żydów i zamordowano w obozie zagłady w Chełmie nad Nerem. Pozostali mieszkańcy zostali poddani zabiegom germanizacyjnym, gdyż miasto zostało włączone w granice III Rzeszy. Niezależnie od eksterminacji ludności okupant poczynił duże szkody w gospodarce i zabudowaniach miejskich.

Wyzwolenie miasta w styczniu 1945r. kolejny raz odwróciło złą kartę w historii Żychlina. Okres po 1945r. to przede wszystkim odbudowa ze zniszczeń wojennych, a później szybki rozwój gospodarczy i społeczny Żychlina.